Pytanie: „ Zajęcie pasa drogowego drogi powiatowej i umieszczenie urządzenia, na działce należącej do Gminy. Do kogo złożyć wniosek?"

Pytanie:

„Inwestor chce złożyć wniosek na zajęcie pasa drogowego drogi powiatowej i umieszczenie urządzenia.
Z informacji ewidencji wynika, że działka jest własnością Gminy, ale w rzeczywistości stanowi pas drogowy drogi powiatowej, której zarządcą jest Powiatowy Zarząd Dróg w mieście X. Moje pytanie brzmi: do kogo ma wystąpić o zajęcie pasa i kto powinien pobierać opłaty z tym związane, czy my jako zarządca drogi, czy Gmina będąca właścicielem działki? Sprawa pod względem prawnym, co do własności będzie z pewnością uregulowana w najbliższej przyszłości…”

Przed udzieleniem wyjaśnień odpowiedz wymaga wstępu:
Z pytania wynika, że chodzi o zajęcie pasa drogowego. W pytaniu brak szczegółów, o jaki obiekt chodzi? Zapewne we wniosku wszystko jest opisane. Jeśli nie to inwestor, jako strona postępowania w zgodzie z kpa, winien na żądanie organu (w tym wypadku szefa ZDP) uzupełnić wniosek- faktem jest, że podstawą prawną (w szczegółach) jest art. 39 i następny 40, ustawy o drogach publicznych. Zresztą, nie to jest głównym przedmiotem pytania. Istotą jest zapewne działanie w związku z nieuporządkowanym stanem prawnym gruntu w pasie drogi publicznej. Na tym tle zasadą jest pełność informacji związanej z ewidencją gruntu jak też zapisy sądowe zawarte w Księgach Wieczystych. I ona winna obowiązywać! Której hołdują urzędnicy administracji ogólnej. To w prawie nazywa się „Domniemanie publicznej wiary Ksiąg Wieczystych”-Tak powinno być ale nie jest z dwóch powodów:
- mamy do czynienia z wyjątkiem dotyczącym dróg publicznych - to jest czynnik ogólny,
- nonszalancja właścicieli gruntów, zarówno prywatnych jak publicznych, na kolejnych szczeblach administracji rządowej, jak też samorządowej - to jest czynnik subiektywny. Tak się dzieje mimo przepisu uwłaszczeniowego zawartego już w przepisach obowiązujących od 1 stycznia 1999 r. Chodzi o art. 73 ustawy przepisy wprowadzające reformę administrację publiczną i wprowadzony równolegle do obrotu prawnego
art. 2a ustawy o drogach publicznych, o treści:
„1. Drogi krajowe stanowią własność Skarbu Państwa.
2. Drogi wojewódzkie ,powiatowe i gminne stanowią własność właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy”
Konsekwencją tego zapisu jest objęcie zakresem przedmiotowym wszystkich gruntów leżących w pasach dróg publicznych. Wynika to z faktu, że cytowany zapis jest jednoznaczny, a ponadto zgodnie z zasadami prawa, przepis szczególny wyklucza przepis ogólny (w stosowaniu). Fakt bałaganu w dokumentacji prawnej może nastręczyć kłopoty, których w praktyce nie powinno być, tym bardziej, że z tekstu zapytania wynika, że odbywa się proces porządkowania gruntów pod drogą publiczną, właśnie w tym przypadku.

Zatem odpowiadając wprost na postawione pytanie:
Właściwym dla Inwestora (strony postępowania) organem administracji publicznej jest odpowiedni do gruntu w pasie drogowym zarządca/zarząd drogi, zgodnie z treścią art.19 ust 1 w związku z art. 21 ust 1 i 1a ustawy o drogach publicznych:
„Art. 19 ust 1. Organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego,
do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi (w przypadku powiatu
to zarząd powiatu - ust 2 pkt 3 –„ Zarządcami dróg, z zastrzeżeniem ust. 3, 5, 5a i 8, są dla dróg:…..3) powiatowych - zarząd powiatu”
Art. 21 ust 11. Zarządca drogi, o którym mowa w art. 19 ust. 2 pkt 2-4 i ust. 5, może wykonywać swoje obowiązki przy pomocy jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi, utworzonej odpowiednio przez sejmik województwa, radę powiatu lub radę gminy. Jeżeli jednostka taka nie została utworzona, zadania zarządu drogi wykonuje zarządca.
1a. Zarządca drogi może upoważnić pracowników odpowiednio: urzędu marszałkowskiego, starostwa, urzędu miasta lub gminy albo pracowników jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi, do załatwiania spraw w jego imieniu, w ustalonym zakresie, a w szczególności do wydawania decyzji administracyjnych.”

Organ ten działa w oparciu o przepisy art. 39 ust 3 i art. 40 ustawy o drogach publicznych (proszę dostosować przepis do stanu faktycznego) w oparciu o procedury określone w kodeksie postępowania administracyjnego – właściwy jest zarząd drogi powiatowej (bo istnieje i funkcjonuje), a nie były właściciel drogi, czy gmina.


2 listopada 2023 r.
Ryszard Kulik