Artykuł 3 - Dostępność dróg

Art. 3

Drogi publiczne ze względu na ich dostępność dzielą się na:
1) drogi ogólnodostępne;
2) drogi o ograniczonej dostępności, w tym autostrady i drogi ekspresowe

Opisane we wstępie normy prawne, dzielą się na bezwzględnie obowiązujące i względnie obowiązujące. Normy względnie obowiązujące, są co do zasady charakterystyczne dla norm prawa cywilnego, co wynika z relacji prawnych pomiędzy równorzędnymi podmiotami i charakteryzuje swobodę tworzenia relacji prawnych (w ramach systemu prawa) między tymi podmiotami. Cechą charakterystyczną tego typu normy jest zapis odwołujący się do innego sposobu regulacji tematu pomiędzy stronami, co konkretyzuje się w zapisie np.: „chyba że strony inaczej postanowiły”.

W odróżnieniu od norm względnie obowiązujących, normy bezwzględnie obowiązujące cechują się konsekwencją w treści przepisu i nie dopuszcza się wyjątku od zasady w nim sformułowanej, chyba że ustawodawca w przepisie sam sformułował taki wyjątek od zasady i ściśle przez niego określony (brak jest swobody wzajemnej regulacji relacji prawnych pomiędzy organem, a stroną), a samowolne rozszerzające stosowanie przepisów grozi karą. W wielu przypadkach, głównie w przepisach karnych, za brak realizacji dyspozycji zawartej w pierwszej części przepisu grozi sankcja. Charakterystyczne jest to dla norm kształtujących relacje pionowe na linii władza obywatel. Nie inaczej jest w normach prawa administracyjnego, w tym w przepisach ustawy o drogach publicznych.

Art.3 ustawy uznaje zapisaną w art. 1 zasadę powszechnej dostępności do dróg publicznych, z wyjątkiem dotyczącym korzystania z nich w sposób przewidziany przez ustawodawcę.
Stąd też nieprzypadkowe jest zapisanie w art.3 pkt 2, wyjątku od zasady, ograniczonego dostępu m.in. do autostrad i dróg ekspresowych. Wyjątek polega na tym, że ograniczenie dotyczy wszystkich użytkowników ruchu poza poruszającymi się pojazdami samochodowymi, i to nie wszystkich, vide art. 4 pkt. 10 i 11 ustawy. Definicje tego rodzaju pojazdów znajdziemy w kodeksie drogowym.

W tym miejscu uwaga co do wzajemnych zależnościach pomiędzy ustawą o drogach publicznych, a prawem o ruchu drogowym (kodeksie drogowym). Ustawa drogowa dotyczy planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg (vide art. 19 ust. 1 w związku z art.20 ustawy). Prawo o ruchu drogowym i związane z nim przepisy wykonawcze, zwłaszcza przepisy wykonawcze do tej ustawy, w szczególności dotyczące znaków, określają reguły poruszania (przepisy porządkowe) na drogach, na których uprzednio dopuszczono ruch drogowy, na z zasadach określonych w ustawie
o drogach publicznych i związanych z nią przepisach wykonawczych.

Na marginesie należy stwierdzić, że do dróg wewnętrznych (vide art. 8 ustawy) stosuje się przepisy ogólne (kodeks cywilny), a nie przepisy ustawy o drogach publicznych.