Artykuł 1 - Definicja
USTAWA
z dnia 21 marca1985r. o drogach publicznych
art. 1
Drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie niniejszej ustawy do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych.
„Droga” jaka droga? Czy wodna, kolejowa, a może powietrzna tzw. korytarz powietrzny? Ustawodawca w tym artykule określił czym jest droga, trochę nieprecyzyjnie. Z dalszego tekstu tej ustawy wynika, że chodzi o szlak dawniej określany jako szlak pieszy, dukt. Czyli pierwotnie szlak tylko pieszy (kołowy, konny), który wraz rozwojem technicznym zmienił się w odpowiednio przygotowany obiekt przeznaczony do ruchu kołowego.
Termin „publiczna” oznacza, że z założenia droga ta leży na gruncie publicznym, należącym do Skarbu Państwa lub samorządu odpowiedniego szczebla, zatem do władzy publicznej w odróżnieniu od drogi prywatnej. Stąd podział na drogi publiczne i prywatne.
Zgodnie z treścią następnego zapisu dla dróg publicznych, stworzono odrębny akt prawny rangi ustawowej. Drogi prywatne obejmują zakres przedmiotowy normy ogólnej, jaką w tym przypadku jest kodeks cywilny.
Z drogi publicznej może korzystać każdy, czyli z niej mogą korzystać wszyscy, ale według zasad określonych w tej ustawie. Czyli mamy do czynienia z normą prawną szczególną, która stanowi odstępstwo od normy ogólnej, jaką jest wspomniany wyżej kodeks cywilny. Zatem, z uwagi
na specyfikę drogi jako budowli liniowej, łącznie z warunkami technicznymi, kwestię ich dostępności, specyfiki stosunków własnościowych, w przypadku analizy prawnej tej problematyki, najpierw należy stosować ustawę drogową, a w przypadku braku regulacji w tym akcie prawnym, w innym przepisie dedykowanym drogom publicznym, stosujemy przepisy ogólne, w szczególności kodeks cywilny.
Ustawodawca określił, że każdy użytkownik dróg może korzystać z dróg publicznych w zgodzie z ich przeznaczeniem, tj. w celu przemieszczenia się lub przewożenia towarów (osób). Odrębny sposób z ich korzystania (np.: umieszczanie obiektów niedrogowych w jej ciągu) określa niniejsza ustawa w swojej dalszej części lub inne przepisy szczególne.
Już w pierwszym art. Zaznaczono, że drogi dzielą się na kategorie podporządkowane w zakresie zarządzania odpowiednim zarządcą dróg. W tym miejscu należy przytoczyć ogólny katalog zadań zarządców dróg, określony w art. 19 ust. 1 ustawy, tj.: planowanie, budowa, przebudowa, remont utrzymanie i ochrona dróg.
Ustawa o drogach publicznych, jak zaznaczono na wstępie, jest co do zasady (z wyjątkami nielicznymi w treści), zatem mamy do czynienia z relacjami władza publiczna osoby fizyczne, sformalizowane grupy osób lub inne ośrodki władzy publicznej (zgodnie z hierarchią tych podmiotów). Dlatego też w imię m.in. jasności prawa rodzącego w dużej mierze obowiązki, obowiązuje zasada w odróżnieniu od regulacji cywilnych, następującej treści „Co nie jest zapisane jest zakazane”.
W systemie prawa obowiązuje szereg norm prawnych o różnym zakresie przedmiotowym. Bywa, że się przenikają, ale nie powinny być sprzeczne między sobą. Nie inaczej jest w przypadku dróg publicznych. Bywa, że dla danej ustawy, tworzona jest siatka pojęciowa określająca definicje ustawowe tego samego przedmiotu odmienne dla innego określenia tego samego przedmiotu. (Ważne by te definicje nie były sprzeczne między sobą, gdyż wtedy mamy do czynienia z kolizją norm prawnych. Nie inaczej jest w przypadku ustawy drogowej, gdzie w art. 4 na wstępie mamy zapis o treści „użyte w ustawie określenia oznaczają…”. Dalej następuje przedstawienie tych definicji. Ważne, by definicje stosować w sytuacjach związanych ze stosowaniem ustawy o drogach publicznych. Z podobnym Zapisem mamy do czynienia np.: w przypadku kodeksu drogowego, zwanego oficjalnie ustawą prawo o ruchu drogowym - art. 2 ust 1 i 1a „Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) droga - wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza, chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdującym się w obrębie tego pasa, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt;
1a) droga publiczna - drogę w rozumieniu art. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r.
o drogach publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 2068, z późniejszymi zmianami) …”